SF står for demokratisk sosialisme. Samtidig er det et revolusjonært parti

SF står for demokratisk sosialisme. Samtidig er det et revolusjonært parti. Det ligger ingen motsetning i dette. SF er et revolusjonært parti fordi det, i motsetning til Arbeiderpartiet, vil skape et a n n e t samfunn og en a n n e n samfunnsform, hvor menneskene er produksjonens herrer og ikke dens tjenere

Vi vil både revolusjonere og demokratisere. Vår revolusjon er overbevisningens revolusjon, ikke bajonettenes, til voldelige overgrep fra våre motstandere eventuelt rettferdiggjør de samme midler fra vår side. Ved tyngden av våre idéer og våre alternativer til det bestående, skal vi skape en revolusjonær bevissthet, få folkets flertall til å godta at et sosialistisk fellesskap gir et bedre samfunn enn kreftenes frie spill og den sterkestes rett, at fulle brødbokser og “blank i lakken” ikke er nok til å gjøre menneskene friere og lykkeligere.

Vi vil en revolusjonær sosialisme på norsk virkelighets grunn og med demokratiske midler. Vi skal både utnytte de muligheter det parlamentariske demokrati gir, og søke å vinne det norske folk for sosialismen gjennom utenomparlamentarisk arbeid under de forhold vi lever under i Norge.

Sosialistisk Folkeparti med Finn Gustavsen i spissen. Gi meg dét partiet tilbake…

Dette bør du kunne som datanerd

Åtvaring: dette innlegget har høg nerdefaktor.

Denne bloggen målbærer kanskje ein del nerdepreg allereie, og med dette innlegget trur eg det går mot nye høgder. Det er nemleg ein del ting ein bør ha kunnskap om som skikkeleg datanerd – andre typar nerdar kan sleppe unna utan kunnskapar på dette nivået. Litt i seg sjølv fordi det er nerdete, men mest fordi det, etter ein ofte lang læringsperiode, får stort utbytte av det.

Lista, som eg ser ho i dag, ser sånn ut:

  • vim
  • git, Mercurial eller eit anna distribuert versjonskontrollsystem
  • LaTeX
  • C++
  • Test-drivi utvikling

Mykje gresk her? Ingen fare, eg skal gå gjennom dei ein for ein og forklare kva det er og korfor det er verdt å bruke tid på.

vim
vim er eit tekstredigeringsprogram, med samme bruksområde som gedit, kate eller ein avansert versjon av Windows-programmet Notisblokk. Veldig godt eigna til enkel tekstredigering og programmering som ikkje krev eit spesialtilpassa program. vim har ei veldig bratt læringskurve, og eg brukte lang tid på å byrja å bruke det frivillig. vim er kommandobasert, det vil seie at du skriv inn kva programmet skal gjera (for eksempel avslutt, flytt linje, slett ord osv). vim har to tilstandar: skrivemodus og metamodus. I skrivemodus skriv ein vanleg (som i einkvar annan teksthandsamar), i metamodus viser vim seg frå si beste – og samtidig verste – side. Trykker du her dd, slettar du linja du er på, mens :q avsluttar programmet. :m+2 flyttar linja to linjer ned, mens diw fjernar ordet der peikaren er no. Slike kommandoar er det massevis av, og jo fleire av dei ein kan, jo meir effektivt verktøy er det.

Versjonskontrollsystem
Eit versjonskontrollsystem er eigentleg ein avansert måte å ta tryggleikskopiar på. Det gjer at ein kan sikre seg at den fungerande koden ein har før ein skal prøve seg på ei total omskriving ikkje vil forsvinne sjølv om ein øydelegg alt i ein ny kodeversjon. På ein mykje enklare, finare, meir oversiktleg og generelt betre måte enn å manuelt ta kopi av alle filer for kvar vesentlege endring. I staden lagres all kode og metainformasjon fint og flott i eit “kodedepot”.

Versjonskontrollsystem kjem verkeleg til sin rett når ein jobbar fleire saman på eit prosjekt. Det gjer det enkelt å dele kode, jobbe på samme filer samtidig og slå dei saman etterpå.

Distribuert versjonskontroll
Det fins fleire typar versjonskontrollsystem, det viktigaste skiljet går mellom sentraliserte og distribuerte system. I eit distribuert system ligg alt på ein sentral tenar, og viss han går ned, eller kodedepotet på han feilar, er det krise – da har ein tabba seg ut. Skikkeleg backup er derfor viktig om ein bruker eit slikt system. Sentraliserte system har lengje vori det dominerande på marknaden, men dei siste åra har distribuerte system voksi fram stadig meir. Med eit distribuert system har kvar utviklar ein fullstendig versjon av kodedepotet på maskina si, og ein treng ikkje nødvendigvis å ha ein sentral tenar – sjølv om dette fort er ønskeleg for større prosjekt (eller høg nok nerdefaktor…)

Dermed er det slik at risikoen for at alle kodedepota feilar samtidig er minimal. I tillegg har dei fleste distribuerte systema – i motsetning til sentraliserte – støtte for forgreining, altså at ein har fleire forskjellige versjonar som alle er “gjeldande”. Dette kan for eksempel vera ei grein for den “vanlege” versjonen av koden og ei for eksperimentering.

LaTeX
LaTeX er eit typesettingssystem. Det er veldig populært i matte-, fysikk- og liknande kretsar, og i tekniske rapportar generelt. For eksempel er alle matte- og fysikkøvingar ved NTNU skrivi i LaTeX, og alle rapportar for kundestyrt prosjekt dei siste n åra er – utan unntak – skrivi i LaTeX. Ein kan generelt sjå på LaTeX som ei erstatting for vanlege dokumenthandsamingsprogram som OpenOffice.org Writer eller Microsoft Word. Forskjellen er at alt med dokumentutsjånaden i LaTeX gjerast ved hjelp av kommandoar – litt som i tidlegare omtalte vim, berre at LaTeX er mykje mindre kryptisk 😉 Derimot har du gjerne knappar til å opne og lagre filer og så vidare. For å lage utheva skrift i LaTeX, har du ingen knapp som i Writer eller tastatursnarveg som Ctrl-b, men derimot skriv du \textbf{det som skal utheves}. Sånn er det for overskrifter, underoverskrifter, punktlister og så vidare òg.

For uinnvidde kan TeX verke meir som programmering enn dokumentskriving. Det er imidlertid berre mens du skriv det. TeX skiljer nemleg skarpt mellom skrivingsfasen og “lesefasen”, i den sistnemnte blir kommandoar som \textbf gjort om til det dei eigentleg tydar, og dokumentet ser plutseleg fint og flott ut – viss du har gjort alt rett 😉

C++
C++ er eit programmeringsspråk, og har rykte på seg for å køyre kjapt, vera komplisert, funksjonsrikt og vanskeleg å feilsøke. Vel, alt stemmer. Derfor bør ein lære seg det skikkeleg.

Test-drivi utvikling
Test-drivi utvikling er ein programmeringsstil der ein skriv testen først og koden etterpå – ein kode som akkurat klarer testen. Så flikkar ein, forbetrar og fiksar på koden til han er fin og bra. Køyrer testen og flikkar vidare, fram til ein er fornøgd. Så skriv ein neste test. Slik sikrar ein seg at ein lager kode som gjer det ein vil at han skal. Litt forenkla sagt, sjølvsagt, men grovt sett rett. Dette er den einaste av punkta på lista i toppen av dette innlegget eg ikkje har erfaring med sjølv enno, og derfor vil eg heller henvise vidare til den relativt gode innføringa i det ein finn på engelsk Wikipedia.

Snakk norsk, ikkje norsklish.

Eg er glad i det norske språket. Eg synes det norske språket har mange gode sider, mange fine ord vi bør ta godt vare på og ein verdi i seg sjølv. Det kjem eit laangt innlegg om mitt forhald til språket om ikkje så altfor lengje – håper eg.

Før den tid er det eitt tema eg vil ta særskilt opp: det engelske inntoget i det norske språket. Språkhistoria har vori prega av lånord og lånte uttrykk i alle dei år, men dei siste åra har utviklinga akselerert veldig. Og desse lånorda og -uttrykka er stort sett frå engelsk. Arabisk har gjevi oss kebab og alkohol, spansk mañana og sånn kan ein nemne for mange språk, men den engelske språkpåverkinga er på eit heilt anna nivå.

Nivå byrjar å bli eit av mine norske favorittord (sjølv om det strengt tatt er eit lånord frå fransk frå eit knapt hundreår tilbake). Eit ord du sjeldan høyrer frå unge nordmenn i dag. “Level” florerer derimot (i visse kretsar, rett nok). Sitat synes eg òg er eit veldig fint ord. Det er lell fare for at du møter minst like mange “quotes” som sitat i norske ungdomsmiljø i dag.

“Nevermind” har slått rot. Innanfor mitt fagfelt – data – er vi nok jamt over verre enn resten av samfunnet, og lista over engelske dataord som relativt umedvitet brukes av norske datafolk og -nerdar er lang. Datanorsk er eit omgrep mange språkinteresserte (nerdar) bruker – i tydinga “norsk med massevis av forkortingar og engelske ord”. Eg må nok innrømme at eg òg tyr til anglisismar iblant, sjølv om eg etter beste evne freistar å unngå dei.

Og det plagar meg. Snakk norsk.

Men kring um saag han Trældomen kvida, og so vende han atter mot nord.

Millom Bakkar og Berg ut med Havet
heve Nordmannen fenget sin Heim,
der han sjølv heve Tufterna gravet
og sett sjølv sine Hus uppaa deim.

Han saag ut på dei steinutte Strender;
det var ingen, som der hadde bygt.
«Lat oss rydja og byggja oss Grender,
og so eiga me Rudningen trygt.»

Og han vandest til Vaagnad og Møda,
der han laut vera herdig og sterk;
og han høyrer med Hugnad ei Røda
um stor Manndom og dugande Verk.

Kring um Dalen stod Fjelli som Grindar,
men um Bergi var grasgrøne Band;
der han gjekk millom Heidar og Tindar,
og der saag han so vidt yver Land.

Han saag ut paa det baarutte Havet;
der var ruskutt aa leggja ut paa;
men der leikade Fisk ned i Kavet,
og den Leiken den vilde han sjaa.

Fram paa Vetteren stundom han tenkte:
Giv eg var i eit varmare Land!
Men naar Vaarsol i Bakkarne blenkte,
fekk han Hug til si heimlege Strand.

Og naar Liderna grønka som Hagar,
naar det laver av Blomar på Straa,
og naar Næter er ljosa som Dagar,
kann han ingenstad vænare sjaa.

Sud um Havet han stundom laut skrida.
Der var Rikdom paa Benkjer og Bord;
men kring um saag han Trældomen kvida,
og so vende han atter mot nord.

Lat no andre om Storleiken kivast,
lat deim bragla med Rikdom og Høgd!
Millom Kaksar eg litet kann trivast,
millom Jamningar helst er eg nøgd.

Naar han kom paa dei rikaste Leider,
saag han tidt, at han litet var kjend;
men han visste ein Vyrdnad og Heider,
som kan bu i den armaste Grend.

«Lat deim hava den Æra, dei kunna,
og sin Rikdom og Styrke dertil,
naar som berre dei meg vilja unna
at faa raada min Arv, som eg vil.»

Gratulerer med dagen.

Å setje opp ein server heime – sånn gjer du det

Eg har lengje hatt ein “ekstra” pc ståande som eg ikkje har brukt til noko særleg, han har i grunn berre tatt opp plass. No har eg omsider fått somla meg til å gjera noko med han, og gjort han om til ein server for husstanda. Sia vi no er fire kompisar som bur saman, tenkte vi (ja, vi) at det kan vera snedig om vi samlar alle filmane, musikken, tv-seriane, spela og så vidare vi har på ei maskin, så blir det både lettare, meir oversiktleg og betre plass (mindre dobbellagring). Så i første rekke trengte vi ein filserver.

Etter kvart fann vi fram til følgjande krav for serveren:

  1. Han må kunne dele filer (d’oh) både via vanleg nettverksdeling og FTP
  2. Han må kunne fjernstyres (både via terminal og grafisk)
  3. Han bør kunne fungere som dedikert server til nokre spel
  4. Han må vera enkel i drift: alt ein treng å gjera er å slå på maskina, så er alt i gang

Foreløpig er punkt ein til tre godt oppfylt, mens punkt fire nesten er på plass. Det er nok berre småpirk igjen der òg.

Den skildra situasjonen eg var i er det mange fleire enn meg som er eller har vori i, og det er ikkje alltid like lett å finne ein god måte å gjera ting på. Derfor vil eg dela med dykk koss eg har gjort det.

Første skritt er sjølvsagt dei fysiske tinga ein treng. For at det skal vera vits i å setje opp ein server, treng ein sjølvsagt eit nettverk, ein pc å bruke som server og minst ein (gjerne fleire) pc som skal bruke serveren. Sjølv starta vi med

  • Ein trådlaus ruter med innebygd svitsj – følgjeleg både trådlaust og tråda nett
  • Ein pc som skal brukes som server
  • Totalt seks klientar – med ei blanding av Windows og Linux
  • Etter kvart òg nokre PlayStationar og kanskje ein Xbox. Viss desse blir brukt, kjem ein del 2:-)

Første steg er å ta backup. Rett og slett. Ta backup av alt som er verdifullt og som det er kjipt om du mistar.

Når backupen er på plass, er det på tide å byrja. Først bør du avgjera kva for operativsystem du vil bruke på serveren. Eg tilrår hardnakka Linux, både fordi det er sikkert, enkelt og bra. Om du har mykje erfaring, kan du bruke Ubuntu Server, er du ikkje, vil eg tilrå vanleg Ubuntu.

Eg gjorde sjølv eit forsøk med Xubuntu, men plagdes med ein del ting, bytta til vanleg Ubuntu, og vips, så verka ting. Dermed nølar eg ikkje med å tilrå det til denne bruken, eg har tvertom hatt veldig gode opplevingar med Ubuntu som server-OS.

Å installera Ubuntu er ganske så enkelt – dette har Martin Bekkelund skrivi betre om enn eg får til. I tillegg til det han skriv, vil eg vektleggje at du lagar ein eigen partisjon for /home-mappa. Dette skal gå automagisk med den nyaste Ubuntu-utgåva.

Start så opp maskina, og sjekk at alt verkar som det skal. Prøv å kople deg til internett både trådlaust og med tråd, sjekk om alt verkar som ein “vanleg pc”. I så fall er det berre å gå vidare. Viss ikkje, er Google din venn.

Google er òg din venn elles, forresten. Eg fann denne glimrande guiden via eit søk der, ein guide eg brukte mykje i oppsettet av serveren min. Eg fulgte nesten rekkjefølgja frå den: først fjerne unødvendige program for ein server, deretter “vanleg” fildeling og ftp-server, så fjernstyring via terminal (ssh) og grafisk (vnc), og til sist bittorrent-nedlasting.

Framover!

Vi er inne i den beste perioden for å sjå framover og skissere koss vi meiner landet skal styres framover. Valet er nettopp overstått, og mengda håplause debattar om regjeringskabal og anna tøv har byrja roa seg. Samtidig er fokuset på politikk framleis godt til stades hos uvant mange.

Kamikaze skildra for litt sia draumepartiet sitt, eg tek på ein måte opp tråden ved å rett og slett teikne opp “draumekursen” for regjeringa dei neste fire åra. Delt etter område. Eg liker KISS, så vi held oss til kulepunkt.

Arbeidsrettar

  1. Innføre rett til heiltid
  2. Reversera pensjonsreformen og la uførepensjonen vera i fred
  3. Innføre sekstimarsdag der det går
  4. Gjera heile fagforeiningskontingenta frådragsberettiga
  5. Lage ei eiga franchiselov
  6. Starte arbeidet med å lovfeste retten til lærlingeplass

Feminisme

  1. Likelønnspott
  2. Tredele fødselspermisjonen
  3. Innføre feministisk sjølvforsvar i skolen
  4. Satse meir på krisesentrentra for valdtekne
  5. Gjera alt som gjerast kan for å få dømt fleire valdtektsmenn
  6. Avskaffe kontantstøtta

Internasjonalt/forsvar

  1. Halda Noreg utanfor EU
  2. Utreie alternativ til EØS med formål å få Noreg ut fortast muleg
  3. Halda oss unna IMF og Verdsbanken såframt muleg. Gi lån til fattige land utan å stille krav om privatisering
  4. Trekkje Noreg ut av Afghanistan
  5. Jobbe for å få på beina ein nordisk forsvarsallianse
  6. Forkaste planane om å kjøpe JSF-fly, og heller kjøpe svenske JAS Gripen
  7. Starte ei omstrukturering av førstegongstenesta med formål å få på plass ein periode kor alle på eit eller anna vis gjer ein innsats for landet, sivilt eller militært
  8. Innføre statleg boikott av Israel, anerkjenne Palestina som fritt land.
  9. Innføre strenge sanksjonar mot selskap som handlar med varar frå det okkuperte Vest-Sahara, anerkjenne Vest-Sahara som eigen nasjon og leggje press på resten av verda for det samme

Skole

  1. Avskaffe rapporteringshelvetet i skolen, gi lærarane meir av tida si tilbake
  2. Få fleire yrkesgrupper inn i skolen, i samband med punkt 1
  3. Fortsette arbeidet for å rekruttera fleire lærarar
  4. Starte prosjektet “Få på plass eit skikkeleg alternativ til eksamen og karakterar”
  5. Skjerpe sidemålsundervisninga drastisk og gjera målfridomen reell
  6. Innføre gratis skolemat
  7. Innføre eit nytt system for yrkesfaga med mulegheit til tidlegare praksis
  8. Sprøyte inn mykje meir til kommunane for å betre økonomien
  9. Etablera maksimumstal for elevar per lærar
  10. Utreie koss vi kan overføre det beste frå dei private skolane vi har i dag til den offentlege skolen, med mål om å på litt sikt leggje ned dei private ved å gjera dei overflødige

Velferdsstaten

  1. Gjera tannhelse til ein del av kroppen – altså det vanlege helsesystemet
  2. Gjenreise den sosiale boligpolitikken
  3. Gjenreise Husbanken
  4. Byggje heftig mange nye studentboligar
  5. Auke studielånet og -stipendet
  6. Auke stipendandelet av studiestøtta
  7. Senke eigenandelane i helsevesenet
  8. Fortsette og ferdiggjera barnehagereformen, byrja SFO-reformen etter ~ samme modell
  9. Heva frikortgrensa ytterlegare

Miljø

  1. Halde Lofoten og Vesterålen oljefritt
  2. Elektrifisera all norsk olje- og gassverksemd
  3. Stoppe oljeplanane i Goliatfeltet
  4. Stoppe all tildeling av nye oljefelt
  5. Satse heftig på fornybar energi. Setje Aker Verdal til å byggje havvindmøller så fort og mykje dei berre kan
  6. Forby glødepærer
  7. Når elbilane er på plass (om eit par år): auka vrakpanten og gjer andre lure ting for å få flest muleg til å bytta fortest muleg
  8. Ruste opp kraftledningar og vannledningar rundt om i landet. Her går skummelt mykje energi tapt!
  9. Støtte heilhjarta opp under initiativet frå Natur og ungdom og Bondelaget om å finne balansen mellom rovdyr og beitedyr
  10. Oppretthalda eit levande landbruk, distrikta og kulturlandskapet

Eldreomsorg

  1. Først: sjå feminismedelen
  2. Auke grunnbemanninga
  3. Igjen: sprøyte pengar inn til kommunane

Demokrati

  1. Innføre deltakande budsjettering i stadig fleire kommunar, etter kvart alle
  2. Skjerpe kravet om tilsetterepresentasjon i styre
  3. Avskaffe monarkiet til fordel for ein Finlands-aktig republikk
  4. Skilje stat og kirke
  5. Prioritera å løyse fildelingsutfordringene

Og sjølvsagt eit klinkande klart nei til datalagringsdirektivet frå EU.

Derfor stemte eg SV… Er du einig, bør du melde deg inn i SV eller, om du er ung nok, SU.

Og ja, denne lista kunne/burde vori mykje lengre. Er det noko du saknar, er kommentarfeltet opent!

Korfor ikkje Venstre?

Okai. No er valet over, og resultata har synki skikkeleg inn. Eg er glad for fortsatt raudgrøn regjering, men misfornøgd med SV-resultatet, og over at høgresida styrka seg. Utan at noko av det er overraskande.

Det einaste som verkeleg overraska meg var at Venstre sank under sperregrensa – eg hadde trudd at dei skulle gjera det skikkeleg godt i år. Personleg trur eg det er berre godt for dei. Det ryr inn med nye medlemmer, dei får bytta ut ein upopulær leiar som har hindra mange i å stemme på dei, og dei får ein slags ny start. Så må eg jo innrømme at eg tidvis har sympati for Venstre, og at mange av sakene deira – som personvern og miljø – står meg nært. Venstre-folk hevdar at kampane mot datalagringsdirektivet og oljeboring utanfor Lofoten og Vesterålen, for å nemne to sentrale saker for tida, blir vanskelegare med dei under sperregrensa. Og det har dei nok rett i. Så eg er misfornøgd med den store nedgangen deira.

Men så kjem eg over på andre sider av Venstre sin politikk. Politikk kor dei er minst på nivå med Høgre og Framstegspartiet. Trua på at alle har det samme utgangspunktet, at alle startar likt. Den totalt manglande evna til å sjå at det er forskjell på folk, forskjell på kor enkelt vi har det økonomisk og sosialt. Følgjeleg så stør dei heilhjarta opp om retten til å rått og brutalt tene pengar på at folk skal gå på skole, brekk ein fot eller blir gamle ved å opne for alt som kan krype (og knapt det) av private skolar, private sjukehus og sjukeheimar. Følgjeleg òg for retten til at eg som har meir pengar enn deg skal kjøpe meg betre skolegang enn deg. Og flinkare legar. Og så vidare.

Samtidig vil dei fjerna formueskatten og arveavgifta. Igjen fordi dei har lulla seg inn i trua på at alle startar med like mykje pengar. Sorry, men verda er ikkje som Monopol

Denne naiviteten er grunnen til at eg held meg unna Venstre.

Nei og atter nei til datalagringsdirektivet

Det går for tida ein bloggstafett om å seia nei til datalagringsdirektivet.

Saka er god og viktig. Eg har tidlegare skrivi litt om korfor, og det er særs viktig at dette direktivet aldri får bli norsk lov. No ser eg dessverre ikkje fleire mulegheitar enn eit veto, etter at EU-domstolen avslo saka frå Irland som kunne ført til at vi fekk vridd oss unna. Eg seier dessverre, for Arbeidarpartiet er som kjent nokre pinglar når det gjeld å seie nei til EU-direktiv vi ikkje liker – som vi såg sist med tenestedirektivet.

Dette direktivet er dog for skummelt og farleg til at vi kan gå med på det. Til og med Frp er mot, saman med Krf, Venstre og sjølvsagt Sp og SV.

Skriv under mot direktivet, og bli med i Facebook-gruppa.

Sp krev veto. SV krev veto (kap 11.9). Kva gjer Ap?

Det räcker nu – avvis kuppet i Honduras

Vi trudde tida for militærkupp i Latin-Amerika var over. Pinochet er død, det er stort sett politisk stabilt og den kalde krigen er over – dermed mindre grunn til “our son of a bitch”.

Militærkuppet i Honduras no er derfor eit stygt gufs frå fortida.

Heldigvis er det nokre ting som har endra seg sia 11. september 73, sia sandinistaane i Nicaragua vart kasta og for den del sia det mislukka kuppforsøket i Venezuela i 2002: nabolanda reagerar sterkt. Alle dei andre amerikanske statane – inkludert tidlegare kupp-pådriver USA – har i sterke ordelag fordømt kuppet, og krevd at landets lovleg valde president igjen blir innsett. Og det er jo eit særs legitimt krav.

Kuppmakarane har hosta opp ei slags “orsaking” for kuppet, som overhodet ikkje held mål.

La oss ikkje gå tilbake til ei tid med bananrepublikkar og militærdiktatur. Pinochet er død, Suharto er død, leve demokratiet!

Nynorskhatet er typisk høgresidas egosentrisme

At høgresida – kanskje særleg ungdomsorganisasjonane – er populistiske på alle ikkje-økonomiske spørsmål burde ikkje overraska nokon. På den måten skjuler dei at politikken deira er ein gåvepakke til overklassen og tilsvarande katastrofal for resten av oss.

Dette får jo ein del meir eller mindre artige konsekvensar. Dei køyrer på med framandfrykt, med bensinprisar og, som dei liker å dra fram i kvar skolevalkamp, nei til nynorsk.

Dei kamuflerer det under parolen “valgfri nynorsk”, og verker å tru at alle i Noreg har bokmål som hovudmål. Dette er beint fram feil. Vi er 500 000 nynorskbrukarar i dette landet, og det er rett og slett totalt arrogant å gå ut frå at vi ikkje finst. Skal sjå kommentarane derifrå om vi i målrørsla startar kampanjen “Valfri bokmål”…

Dei ønskjer openbart eit fleirtalstyranni. Sia eit fleirtal brukar bokmål, gir vi totalt blanke i nynorskbrukarane. I tillegg er det tydelegvis heilt greitt at nynorskbrukarar skal lesa bokmål, men omvendt er katastrofe. “Ja, for nynorskbrukere leser jo så mye bokmål likevel”. Ja, det er heilt sant at vi nynorskbrukarar er omringa av bokmål i samfunnet elles. Den logiske konsekvensen av dette bør da vitterleg bli at bokmålsbrukarar bør lesa mykje meir nynorsk for å veie opp?

Eg finn meg ikkje i å bli handsama som ein B-innbyggjar fordi eg nyttar ei anna målform enn dei. For det har eg nemleg lovfesta rett til:

Frå og med 8. årstrinnet vel elevane sjølv kva skriftleg hovudmålform dei vil bruke.

står det i Mållova. Dette har ein del praktiske konsekvensar. Skal ein sjølv kunne velje fritt, må ein veta kva ein veljar mellom! Dette bør vera ein generell regel som dei fleste er samde om. Og skal ein kunne velja fritt mellom målformane, må ein følgjeleg ha kunnskap om begge to – og ha såpass kunnskap om begge to til at ein er i stand til å vurdera dei opp mot kvarandre og gjera eit bevisst val.

Puggepartia Venstre, Høgre og Frp trur openbart at slik kunnskap berre dett ned frå himmelen. Interessant.

Interressant er det òg at desse partia, som skrik ofte og høgt om valfridom, i praksis vil ta frå oss mulegheita til å velje målform sjølv. Du skal ikkje ha noko val, men bruke den målforma som meir eller mindre tilfeldig vart tillagt deg på borneskolen. Hurra!

Så er det sjølvsagt ei anna sak at sidemålsundervisninga jamt over er anten fråverande eller altfor dårleg. Det må vi gjera noko med. Som det er i dag er det berre dei språkbevisste blant oss, som eg, som faktisk gjer eller vurderer eit målbyte. Vi må gjera det til ei realistisk mulegheit for alle.

Streiken “rammar” deg ikkje, den hjelp deg

Media er kvar vår veldig glade i å skrive om “faren for streik” og “sånn rammes du av streiken” – som om streik er noko negativt. Og som om streik er negativt for alle andre enn dei som streikar.

Dét er jo ikkje sant. Mange av dei rettane vi har i dag hadde vi anten ikkje hatt, eller fått mykje seinare, viss ikkje dei før oss satte hardt mot hardt og streika for deg. Streikeretten har historisk vori elementær i kampen for demokratiske rettar, særleg i, men òg utanfor, arbeidslivet.

Streik er den sterkaste reaksjonen arbeidarane kan komme med mot eigarane – kamp for klasseinteressene i sin klaraste form.

Streik er ein konsekvens av og eit middel i maktkampen mellom arbeidarar og eigarar – mens eigarane har interesse av å halda på mest muleg av potten sjølv, har arbeidarane betre av ei jamnare fordeling. Og mens eigarklassa kan ty til lockout, stengje arbeidarane ute, har arbeidarane streikeretten som sin ultimate trussel.

Og streiken har solidariteten som eit viktig poeng. I ein streik står arbeidarane samla for sine interesser – mot eigarane som går imot dei. Vi har da òg sett ei rekkje sympatistreikar gjennom tida – som både er rein solidaritet og i tillegg å styrke sine eigne interesser. For ein veit aldri når det er deg det gjeld, og da er det bra å ha andre arbeidarar i ryggen. Og sjølv om ein streik i andre yrkesgrupper enn di eiga på kort sikt kan få negative konsekvensar for deg, er det på sikt betre for alle oss vanlege folk om streikarane vinn fram. For kvar streik, kvar forhandlingsrunde, kvart oppgjer er ein dragkamp mellom arbeidarklasse og overklasse – og for kvar streik som fører fram, kvart oppgjer som går til arbeidarane sin fordel, kvar gong arbeidarane vinn, blir det lettare for resten å vinne ved sin neste korsveg.

Når det er sagt, så er mykje å gå på i streikeretten vi har i dag, særleg i form av den overdrivne bruken av tvungen lønnsnemnd som bør ned og bort.

For det er ikkje utan grunn at streikeretten reknast som ein av grunnsteinane i den nordiske velferdsmodellen. De e itjnå som kjæm tå sæ sjøl

“Rammar” og “fare” i seg sjølv bør vera nok til å skjønne at media iallfall ikkje er venstrevridd.

Personvern

Eg har den siste tida vori temmeleg opptatt av personvern, og i stadig større grad vorti uroa over utviklinga i den vestlege verda i dag, kor vi går mot stadig meir overvaking på fleire og fleire område av livet, og i stadig større del av tida. Vi fyller opp registre, filmar og bilder av oss blir lagra i hopetal kvar dag, og ved enkel krysskopling av eit par registre er det utruleg kor mykje informasjon ein kan få ut.

Særleg etter 11. september 2001 har dette skoti fart, og det synes ikkje å vera grenser for kor mykje overvaking ein treng for å sikra oss fridom. Med tvang skal fridom forsvarast, synes å vera filosofien ein følgjer.

Heldigvis byrjar fleire og fleire å få opp auga for den farlege utviklinga dette inneber. Her heime er det Venstre, SV og Raudt, med tilhøyrande ungdomsparti, som tar og har tatt personvernet på alvor. Og det fascinerar meg litt. For kor står dei tre største partia i landet når det gjeld desse særs viktige spørsmåla? Arbeidarpartiet fortsett å vera på den overvakingslina Haakon Lie drog opp. Det sjølverklærte fridomspartiet Høgre stør overvakinga, vil innføre datalagringsdirektivet og verkar ikkje å ha særleg mange kvaler med å kaste alt som liknar personvern på sjøen. Og Fremskrittspartiet sitt syn er ikkje lett å bli klok på, dei vinglar fram og tilbake. Krf tør heller eingong meine noko. Senterpartiet er heller ikkje særleg frampå i debatten, men dei går nok med på veto mot det meste som kjem av tulledirektiv frå EU – og det er jo ein god start.

Så da blir det Venstre og vi på venstresida som tar fridomen på alvor. Det må vel vera litt flaut for nokon og ein kvar blant resten av dei “liberale”. Uansett er det heilt essensielt for personvernet i Noreg si framtid kva som skjer ved valet i haust. Derfor er det så viktig at vi får eit sterkt SV for å presse overvakingselskarane i Ap – og for så vidt òg at folk med eit borgarleg grunnsyn trekk bort frå Høgre og Frp.

Vi i Sosialistisk Ungdom vedtok i fjor eit klart nei til EU sitt datalagringsdirektiv, hovudsakeleg forfatta av underskrivne. No har heldigvis landsstyret i SU valt å videreføre og styrke denne retninga, og i helga vedtok dei den fråsegna eg skreiv eit utkast til, der det gjennomgåande bodskapet er med fridom skal fridom forsvarast.

Det nøyaktige vedtaket lyd sånn:

Ikkje overvak oss, Sverige!

Uttalelsen vedtatt av SUs landsstyremøte 10.05.2009

Den såkalla “krigen mot terror” har førd til og legitimert ei rekke åtak mot vanlege folk sitt personvern i heile den vestlege verda. SU krev ein slutt på denne krigen mot demokrati og ytringsfridom. På same tid ser vi ei skremmande utvikling der krigen mot internett-piratane i fleire land fører til at respekten for privatlivets fred og ivaretaking av personvernet blir utfordra av storselskaper, lobbyorganiasjoner og deira politiske støttespelare.

Særleg er Internett eit eigna område for dei som vil ha eit overvakingssamfunn. I Storbritannia kan politiet utan vidare ta seg inn i pcene til folk. Datalagringsdirektivet frå EU er skummelt nære oss, og ikkje minst har Sverige innføyrd ei overvakningslov som gjer dette direktivet til småtteri – den såkalla FRA-loven. Her opnar dei for at all datatrafikk inn og ut av Sverige blir overvakt. Dette rammar nordmenn i stor grad, da mykje av Noregs datatrafikk går via Sverige. Dermed er FRA-loven eit overgrep mot rettsvernet og personvernet også for nordmenn. I tillegg til dette går ein del av den interne norske trafikken via servere plassert i Sverige. Datatilsynet har konkludert med at “FRA-loven vil få konsekvenser for norske borgeres personvern”.

Som om ikkje dette var nok, har EU innførd ei lov, IPRED, som delprivatiserar rettsvesenet og gir underhaldningsbransjen lov til å opptre som eit slags politi. Dette er særs negativt for rettsvernet til folk, og frontar ei utvikling som må stanses fortast muleg. No forhandlar EU, Japan og USA om ein ny avtale som går under namnet Anti-Counterfeiting Trade Agreement, ACTA, som ser ut til å bli ei større og verre utgåve av IPRED-lova. Den forhandlas fram av få land, i hemmelege møter, og i tett samarbeid med underhaldningsindustrien for å kunne innførast utan for mykje offentlig debatt.

Lovar som IPRED-, FRA- og Hadopi-loven, innført av dei borgerlege regjeringane i Sverige og Frankrike, bør tene som ein åtvaring til alle som er opptatt av personvern og folks tilgang til informasjon og demokratiske kanalar i Noreg. SU vil være den sterkaste forsvarar for at personvern og rettsikkerhet skal gjelde også på internett.

SU kan ikkje akseptere noen form for statlig nettsensur. Dei eineste unntakene fra dette som kan forsvarast, er pålegg til internettleverandørar om å stengje ute enkelte ip-adresser som formidlar barneporno og lignende grove kriminelle handlingar. På same vis som i post- og teleselskap bør dette bare skje i tilfeller der det er begrunnet mistanke om lovbrudd og ikkje som følge av ein generell overvaking.

Denne aukande overvakinga må ta slutt. Personvern er ikkje eit tomt tulleomgrep, det må tvert om styrkast og forsvarast med nebb og klør som ein av dei viktigaste grunnpilarane i eit fritt og demokratisk samfunn.

Sosialistisk Ungdom krev i den samanhengen at regjeringa gjennomfører desse viktige tiltaka:

  • Klart og tydeleg forteljer den svenske regjeringa at FRA-loven er forkasteleg.
  • Legg ned veto mot datalagringsdirektivet om det skulle bli aktuelt.
  • Hentar dei fire «norske» basestasjonane i Sverige over til norsk jord, slik Finland allereie har gjort.
  • Nettnøytralitet skal fortsetje å vera eit viktig prinsipp for ny lovgjeving på nettet.
  • Sikrar at det framleis berre skal vera politiet som skal kunne hente informasjon om kundar frå internettleverandørane, og at dette som i dag skal krevje ei rettsleg avgjerd.
  • Gjer det klart at internettleverandørane ikkje skal føre tilsyn med kva kundane deira lastar ned.
  • Held ein konsekvent og stø kurs med sterkt forsvar for personvernet og bort frå overvakingssamfunnet. Med fridom skal fridom forsvarast!

Piratpartiet, personvern og overvaking (eller: Derfor bør du ikkje stemme Høgre)

Første runde i Pirate Bay-saka er nettopp ferdig, og resultatet er at det svenske Piratpartiet har vorti landets fjerde største, og ungdomspartiet deira det største eller nest største. Og det er vel stort sett alt film- og musikkindustrien har oppnådd med denne saka, å styrke Pirate Bay og deira likesinna.

Altså eit kroneksempel på koss det ikkje skal gjerast.

Og det er veldig synd. Øyvind Solstad på NRKbeta har skrivi bra om korfor, og hans kollega Eirik Solheim har laga ein særs illustrerande teikneserie, som i grunn oppsummerar alle argumenta mine. For eg trur dei aller fleste som lastar ned ulovleg er som meg: vi vil ha tilgang til det vi søker enkelt, raskt, DRM-fritt, i den kvaliteten vi ønskjer og lovleg. Da trur eg dei aller fleste av oss godt kan og vil betale for det òg – sjølv om eg trur løysinga Simon skisserer er den beste.

For NRKbeta-doktrinen gjeld i aller høgste grad: The only way to control your content is to be the best provider of it. Det skulle eg verkeleg ønskje bransjen fekk med seg.

Den enorme framgangen Piratpartiet har hatt (dei fekk over 5000 nye medlemer etter dommen kom på fredag), vitner om at motstanden mot viljen i bransjen til å gjera alle sine potensielle kundar til fiendar er enorm. Og det kan eg godt forstå. Veldig godt, faktisk. Underhaldingsindustrien sitt med alle kort på handa, og dei klarer faktisk å søle det bort. Rettare sagt, det siste året har dei lovlege tilboda vorti betre. iTunes har fjerna DRM, og Spotify har kommi. Og nettopp Spotify er eit godt eksempel på det eg snakka om over: det har kommi eit lovleg tilbod som tilbyr streaming av mykje musikk, lovleg og gratis – og da brukar folk det. Sjølv om ein får lasta ned mykje av musikken Spotify har via bl.a. The Pirate Bay, veljer folk Spotify. Fordi det er enklare.

Dette burde folk verkeleg byrja å få med seg no.

Derimot ser vi stadig nye eksempel på folk som ikkje gjer det. Olemic Thommesen, muleg kulturminister for Høgre, går ut i Dagbladet og lover “tøffere tider for fildelerne”. Han viser dermed totalt manglande forståing for situasjonen, problema og utfordringane – pluss totalt manglande interesse for å finne løysingar. Sjå berre NRKbeta-doktrina. Løysinga er ikkje å lukke auga og grave seg ned. Løysinga er å komme med det beste tilbodet.

Tvert om maner Thommesen til eit overvakingssamfunn. Thommesens “viser til den svenske Ipred-loven”. Ipred er saman med den svenske FRA-loven og datalagringsdirektivet frå EU ein del av ein særs skummel ferd mot eit overvakingssamfunn der personvern har vorti eit framandord. Denne “løysinga” inneberer altså at ein skal saksøke alle som delar filer ulovleg.. Da har han ikkje skjønt mykje verken av korfor folk lastar ned eller kva slags fantastiske mulegheitar den nye delingsteknologien gir oss, og han viser ein vanvittig arroganse. Og nei, det er ikkje noko god løysing for kulturlivet heller å halda dei igjen i fortida. Det er for så vidt i god Høgre-stil, partiet som var mot blant anna allmenn stemmerett (først for menn og så for kvinner), pensjon, trygd og lånekassa, men det er ikkje desto mindre totalt idiotisk.

Og sjølv Høgre-bloggarareinige.

Vegen å gå er ikkje meir overvaking. Vegen å gå er meir fridom, meir personvern, mindre overvaking og eit betre tilbod!

(Forresten er det vel verdt å lesa Daniel Jackson sin Redd musikken frå eit par år tilbake.)

Arbeidarpartiet og AUF

No er det landsmøte i Arbeidarpartiet, og dermed ein av dei viktigaste plassane norsk politikk blir skapa. For det er ikkje til å leggje skjul på at Det kongelege norske arbeidarparti har mykje makt over landet. Derfor er det interessant å følgje videostreamen og #aplm på Twitter.

Og det fører jo til ein del interessante kampar, sia Arbeidarpartiet i mykje større grad enn noko anna norsk parti er politisk delt – mellom Stoltenberg-fløyen og AUF-fløyen. Grovt sett kan Støre, Stoltenberg, Torgeir Micaelsen og gjengen deira like godt melde seg inn i Venstre, og AUFerne i SV.

For mens Arbeidarpartiet under høgrevrien heilt sia byrjinga av søttitalet heilt har gløymd alt som heiter klasse, interesseforskjellar og arbeidarar. Dei har satt ein stadig sterkare kurs bort frå den stolte delen av historia si. Der dei tidlegare sto på for å byggje og deretter styrke velferdsstaten, har mannen utan eigenskapar og hans likesinna ført ein sterk kamp for meir privatisering (inga regjering har privatisert så mykje som Stoltenberg I), øydelegging av pensjonen, innføringa av eit tenestedirektiv som fører til sosial dumping, omgjering av sjukehusa til verksemder som skal tene pengar (!), og enda meir. I alle desse sakene har Ap vori heilt einige med Høgre!.

Det same Høgre som var hovudmotstandar gjennom Ap si storheitstid, har no vorti deira nærmaste samarbeidspartner i alle sakene om (nedbryting av) velferdsstaten. For mens Høgre konsekvent har vori mot ein skikkeleg pensjon, mot faglege rettar og for eit samfunn der kvaliteten på skole, sjukehus og så vidare avhengar av kor mykje pengar du har på konto, har jo Ap ei historie av litt betre art her. Men etter kvart som åra har gått, har Det kongelege norske pampemonopol flytta seg stadig nærmare Høgre her – Arbeidarpartiet har vorti enda eit av partia for overklassen..

Og det bør verkeleg vera flaut for venstresida i partiet, men først og fremst for fagrørsla – for LO, som sprøytar pengar inn i dette partiet som aktivt motarbeidar deira interesser. Ja, faktisk har Senterpartiet og iblant òg Krf (!) i mange saker dei siste åra plassert seg til venstre for Arbeidarpartiet. Da er det verkeleg på tide at lampane byrjar å lyse.

For sei meg, Arbeidarparti, er det ikkje litt flaut å vera liberalistar? Og ikkje berre det, er det ikkje flaut å vera liberalistar som skjular seg under sosialdemokratisk retorikk? For det er det slett ingen mangel på på landsmøte og i program.

Sei meg, Arbeidarparti, koss er det muleg å gløyme si historie så totalt?
Sei meg, Arbeidarparti, koss kan de så glatt akseptera å bli eit parti stadig meir for overklassen?
Sei meg, Arbeidarparti, er det ikkje på tide å skifte namn?

No er ikkje alt like svart som eg skisserar over, for det er jo ein god del motstand internt i partiet mot denne linja. For mens Martin Kolberg kjem med God dag, mann økseskaft og legg alle kreftar inn for å konstruera eit problem, for å leggje mest muleg til rette for å setje dagsorden til støtte for dei framandfiendtlege og bort frå alt som liknar på klasse, og Stoltenberg pleiar tett omgang med folk som Petter Stordalen og Kjell Inge Røkke, har ungdomspartiet AUF ein retorikk og ein vedtatt politikk som liknar klart meir på den SV har.

For AUF står fast på den sosialdemokratiske linja, og går mot alle Stoltenberg-fløyens hovudsaker. AUF-fløyen forsvarar etter beste evne arbeidaranes interesser, går mot dei marknadsliberalistiske, udemokratiske, krigshissande og kjipe EU og NATO, og frontar kampen mot oljeboring i nord – men berre til eit visst punkt. For når alt kjem til alt, stemmer AUF-arar i bystyre, kommunestyre og fylkesstyre landet over etter partipisken. Dei stør ein politikk dei eigentleg er mot, dei stemmer ned saker dei sjølv har vedtatt som viktige for dei, og dei er regelrett feige. Det held ikkje med fine ord og flotte vedtak, de må faktisk stå på krava!

Så det blir spennande å følgje partiet sitt landsmøte. Eg håpar Det kongelege norske arbeidarparti kan slutte å leike Venstre, og heller løfte fram igjen den sosialdemokratiske arva. For klasseskilje og klasseinteresser er like reelle som nokon gong, og dei er så mykje viktigare for folk sin kvardag enn “radikal islam” og hijab til saman.

Så derfor, lykke til med landsmøtet, AUF og resten av Ap-venstrefløya. Måtte de vinne kampen for demokratisk styring av sjukehusa, mot oljeboring i nord og for eit meir sosialdemokratisk Arbeidarparti.